Кучышо араб-влак кӱштымыжӧ рекомендации по ӱдырамаш тазалык

Вашке тудын чыла лийын

Ик эн йоҥылыш шарлен, ме таче могай ыштен, шонышыжым, философийжым почын ойлымыжо чыла еҥ гыч религий тӱнян ик ужашыже але мо тидеСадет, кычалмаш годым палыме лияш ыле араб советын сайын умыло ӱдырамашым, мо те, очыни, 'шонкалымаш', ӱдырамаш мом-мусульман. Ислам-тӱвыра да араб тидлан ӱшанен.

Кок коклаште кугу ойыртем уло гынат, нунын вончештаралтме точкыштышт шуко уло.

Араб таҥем ӱдырамаш-тиде тыге огыл, ӱдырамаш-влак дене вашлийын, тудын поч еш ислам ӱшанымаш.

Мусульман-влак ӱдырамаш да араб гын, те пашам лиймаш тыланда пӱчкаш гын, те огыда ӱшане.

Гарем лийын огыл гынат, ик араб лийын, шуко палыше да шке шинча ончалтышыжым ушнаш тӱшкашке.

Семын улам, иктат мо лийын миллиард пелашем мусульман верам ӱшанен, араб номерлыме а шӱдӧ миллион веле лийын кертеш. Гынат Ушаныше кеч-могай ӱдырамашын араб лийын кертеш, мусульман эл правительстве калык гыч шукырак улеш. Тиде ӱдырамаш йӧным ик палемде араб кокйола нӧлталын кертыт. Ӱдырамаш ик эн араб эл гыч гын, те кокытеланаш кертын огыл, тудын шочмо жапыште тиде мо шылын кӱзышна.

Ӱҥышӧ ынже лийын шога шотлалтеш да араб сегрегация ойлалтеш.

Самырык ӱдырамаш, правил семын, обществыште эскерыме деч посна марий ушем огыл, чӱчкыдынак брак нунын денат тугак ыштеныт. Тиде араб эре тыгежак ок лий, касвел тӱняште илынет гын, ынде тыште мемнан ешыште ассимилироваться керт сем культурышто ала-могай степеньже. Шагал огыл гын, ӱдырамаш улмыжымат араб-влак тугак кугурак-влакым пагалымышт дене пуреныт улмаш, коллегем нунылан касвел деч гын, те кунам-гынат ӱшана манын, тидын шотышто пашам ышташ тарата.

Еш ислам да тудо членлан шотлалтеш гын, ӱдырамаш пагалымем, ала йоҥылыш лиям (ӱшаныше) тошто тачысе кечылан тудын цельже дене разрешенийым налаш лиеш.

Пытартыш жапыште ончыктышо увер, еш коклаште нелылыкат тушто шуко лийын мо исламысе араб касвел ужашыштыже илат, но эше чыла шке верыштыже пеҥгыдын куча. Кӱлеш еҥым ойырен налаш йӧным пуышо улыт да нунын ача огыл исламысе ӱдырамаш деч разрешенийым йодына, чевер кугурак иза але ӱдырамаш дене пӧръен ешын членже. Чынжымак, тачысе кечылан мусульман йӱлам ик еш гыч ӱдырамаш йыштак йӧн лийын. Тиде сай огыл ӱзгар нигунам, да утлаш кӱлеш гын, кылым чот формо дене эн ондак вашлийыныт. Шуко те кертмым палемдат, пеҥгыде еш гыч ӱдырамаш але ислам ок мо улмаш, тудым нумалын гын хиджаб (вуйчием) але никаб (вуаль еҥ). Те вет чот коштен касвел университетын кугу ӱдырамаш исламысе нунын дене лийын, сандене кӱлешан, ойыраш лийже манын, тудо ӱшанымашым налеш гын, тудо еш-влак дене вашлиймаш лийын. Эн ончыч, тендам палаш нерген умылымаш ӱдырамаш араб улыда мо, манын йодо вашкерак кугу лийме тудым чыланат пагалат, коллегыже-влак шарналтен, тудын касвел деч.

Кычалаш вошт мый кугу

Ӱдырамаш молымат сем тӱняш ориентироватлаш ужнем ыле тудо жапыште, Араб араб калык йӱлаште лийын исламысе опта да йӱла поянлыкшым. Ик наста, кудым тый у шотлалтеш, молан манаш гын, ямдылан ӱшаныше дене кугу доминирование араб пӧръеҥ ӱдырамаш гынат, нуным пагалаш йодын.

Гын, ала-могай изи ӧрыктарен, тендан дене кӧнеда ультра чевер-мусульман ӱдырамашын консерватив араб, те ала шотышто шукташ логалеш.

Ик наста, тудо чын келшымаш араб колыштеш. Ӱдырамаш, кудыжо тӱҥжым йымалне лозырген лиеш, кунам нунын енын шонымашыжым аклен. Обществыште лыжга, цивилизаций пӧръеҥым куштена, нуно, мутат уке, шуэдын еҥ лийшаш, нуным шонаш да пашаште йодеш да нуным кумылын колышташ ямде эн пашам ышта. Лийза мемнан дене тиде проблеме дене касвелыште концепцийжым, эрыкан жапыште лийме жап пеш шуко ӱдырамаш вет. Тиде годым тудо огешат тӱвыра да араб, очыни, ик эн ӱшанле йӧн, нуно модеш маннем. Ӱдырамаш гынат, тудо тачысе кечылан мусульман те шонеда огыл, шке ешым эше шонена тендан чыла пагалымашым сулен.

Умылаш кӱлешан тудын дене те мом нуно возен шогат да тӱвыра ойыртемже утларак йӧн лиеш гын, тудо икымше гана ачаж налаш але вес пӧръеҥлан тендам пагален, онча тудым мутым куча.

Ӱдырын ачажлан разрешенийым пуэм тудлан чевер гынат, тудым кугыеҥ. Туге гынат, торешланаш налаш ямде икымше гана лийын, тендам йодам.

Тиде жапыште эн осал улыт ыле, мом тый ыштен кертат, нуным шотыш налаш огыл манын тыланем.

Чытышым-тиде порылык да ала-мо, араб пале мом те кӱлеш лийме годым ӱдырамаш. Жапым йомдараш манын, тудым ончыктен, мо тендан суапле шонымаш, ондак кычалза огыдал гын кылым вияҥда. Шуко араб лийын еш сай ӱдырым ончен куштымашлан кугу тӱткыш вате шкетын. Кугыжаныш ме тидым ончыктен кертын, но тиде тӱвыра илышыште моло образ. В виде улмаш, мо араб ӱдырамаш-влак дене вашлийын, мусульман-влак кугу чаракым тале улмыжым ончыкташ, сеҥен лекташ лиеш манын. Ӱдырамашым веле огыл, очыни, изгой семын палемдаш лиеш, но те тушман семын ончаш лиеш, а тыгак.

Конешне, араб ӱдырамаш чыла уло мусульманын огыл, сандене нуно тушко торлалтын правилым пеҥгыде койыш лийын огыл.

Туге гынат, нуным тӱвыра чот кӱлешан значенийым налыт, кеч-могай те улыда пагала да акла. Еш поянлыкше да умылымашыж-влак дене палдара, нуным советын сайын шижыда ӱдырамаш араб еш кугу ыле. Пагалыме тиде тыланда огеш керт гын, тудын сайын гыч ӱдырамаш шке тӱвыраже дене кученыт. Ну, мемнам да касвел ӱдырамаш, кудыжо чӱчкыдын ош сӱрет семын ончалтыныт, нуным*Рес' чытыш кӱлеш да южо религиозный пагалымаш веле огыл басурманский кумык тӱшка-влак, чаманен каласаш логалеш, вес пашажым, рвезе-тӱҥмут (цивилизаций уто огыл) да пагалышаш, кажне мом шотлаш. Уке, сай огыл ватыже лийын, нуно туныктышо, тиде еш гын, тудым ӱшанен огыл.

Нунын олмен приютить тиде тыглай огытыл, сандене нуно, шоныде умылаш лиеш ончена але тыглай кылым икмыняр семын лиеш.

Иктым ойла, рвезе-влак тунемнешт молан касвелыште шуко огыл, шагал шкешотан - тиде ала мо нунылан ок тунемыныт, да тиде ончыкта, тый мом шонет, тудым кучылт. Ача-аватын тыланет тудын дене кутырат гынат, тидым ок ончыкто, тудын деке тӱкнен. Изи посна вашкылже сай лийын кертеш, но вашке огыл. Кокымшет ойла. Dont каласен, тый от лий гын, мый шке тендан вашлиймаш лектыш дене мучашла. Вет нуно мом огыл да, нигӧ ок мо пелторта. -Кумшым, да тиде кӱлешан, эсогыл тудын дене шке шонымашдам але кучылташ жап лийын огыл гын, тудым те ямде образ илышыште налын огыл (шке ончалтышыжым вашталтен огыл але тудо тыланда иктаж-кӧн) шуко, но нунын кокла гыч чыланак огыл, семым палыше, виян койыш уло. Культур да религий дене вашлияш нуным мо тыланда ала-кузе пагалымаш да умылымаш дене ончалмеке (тиде йӧратыме тый чынжымак шонет ыштыме плюсшо уло).

Мый араб ӱдыр, юмо лийын пеш ончен куштышо ачам ден авам.

Туге гынат, мый тунамат ом лий шонем, нунын семын.

Мый просто ешарынет ыле, молан манаш гын, те маныда, шуко моло самырык еҥ йӧратен араб лийын, аваже-ача деч нуно, экзотика да шӱлыкан дене вашлияш ыле.

Конешне, пагалымем, шуко жап ойыралтын, мо манынат шоналтышым. тидын нерген (тургым) пеш кӱлешан. Да, но мыйын изам шуко йолташыже нерген чын гражданинже гыч хиджаб дене палдарымышт почеш, сем араб ӱдырамаш, нуно, очыни, те нигунамат лийын вучаш тӱҥалеш да помыжалташ огыл манын, ыштен.

Тиде сай тӱналын, но вара тунем пытарен да утыжым ӱлыкшырак лийын.